ULUSLARARASI MESLEKİ UYGULAMA ÇERÇEVESİ
Bu çerçevede genel olarak, ortak bilgi birikimi ve rehberin biribiriyle uyumunun yapısal planı bulunur. Tutarlı bir sistem olarak bir çerçevede, uyumlu geliştirme yorumlama, kavramların uygulanması, yöntemler ve bir disiplin veya meslekte kullanılacak teknikler anlatılır. Özellikle Uluslararası Mesleki Uygulama Çerçevesi'nin (UMUÇ) amacı, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü'nün (IIA), küresel anlamda iç denetim mesleğinde standart belirleyici pozisyonunu güçlendiriken, resmi rehberini de düzenlemektir. Gelecekteki gelişmelere imkan tanımanın yanı sıra, mevcut iç denetim uygulamasını da kapsayarak UMUÇ, tüm dünyadaki uygulayıcılara ve paydaşlara, yüksek kalitede bir iç denetim pazarının büyümesi konusunda yardım etmektedir.
İç denetim, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız ve objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. Kurumun risk yönetim, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasında yardımcı olur.
İç Denetim, tüm dünyada farklı ortamlarda ve farklı yapı ve hedeflere sahip kuruluşlarda uygulanmaktadır. Yarıca, ülkelerin kanun ve örfleri birbirlerinden farklıdır. Bu farklılıklar, iç denetim uygulamalarını etkilemektedir. Bu sebeple UMUÇ'un hayata geçirilmesi, iç denetim faaliyetinin (biriminin) sorumluluk üstlendiği farklı ortamlara göre şekillenir. UMUÇ'ta yer alan bilgiler, kanun veya yönetmeliklerle çelişki oluşturacak şekilde yorumlanmamalıdır. UMUÇ'taki bilgilerin, kanun ve uygulamalarla çelişki oluşturduğu durumlarda, iç denetçilerin ayrıntılı bilgi almak için IIA veya hukuk müşavirine başvurmaları tavsiye edilir.
UMUÇ'ta iki tür rehber vardır.
Zorunlu rehberde yer alanlar:
Standartların bu zorunlu niteliği, 'zorunludur' (must) kelimesiyle vurgulanmaktadır. Standartlarda kayıtsız şartsız bir gerekliliği belirtmek için 'zorunludur' kelimesi kullanılmaktadır. Bazı istisnai durumlarda Standartlarda 'gereklidir' (should) ifadesi kullanılır. Standartlardaki 'gereklidir' kelimesi ile, mesleki muhakeme ile şartların bir sapmayı haklı gösterdiği kanaatine ulaşıldığı durumlar 'haricinde', standartlara uyulması gerekliliği ifade edilir.
Zorunlu Rehberde belirtilen kavramlara uyum, iç denetçilerin sorumluluklarının yerine getirilmesi ve iç denetim faaliyetinin etkili şekilde yürütülmesi için elzemdir. Etik Kurallarında belirtildiği gibi, iç denetçiler , iç denetim hizmetini Standartlara uygun olarak yürütürler. 'İç denetçiler', IIA üyeleri, IIA'nın mesleki sertifiklarına sahip olanları veya almaya hak kazanan adayları ve İç denetim Tanımı çerçevesinde iç denetim hizmetlerini sağlayanları ifade eder. Zorunlu Rehberin iç denetim hizmeti veren kişi ve kurumlar için geçerli olması amaçlanmaktadır.
Kuvvetle Tavsiye Edilen rehberde yer alanlar:
Belirli usul ve prosedürlerden geçtikten sonra, IIA tarafından desteklenen ve bir IIA uluslararası teknik komite ve/veya enstitüsü tarafından geliştirilen 'Kuvvetle Tavsiye Edilen' rehber zorunlu değildir ve IIA'nın hazırladığı zorunlu rehberin gerekliliklerini karşılayabilecek uygulanabilir çözümler üretmek için geliştirilmiştir. Kuvvetle tavsiye edilen malzemeler, özellik arz eden münferit durumlara mutlak bir çözüm getirme amacı taşımamaktadır. IIA, özellik arz eden durumlarda bağımsız uzmanların tavsiyelerinin alınmasını önermektedir. Kuvvetle tavsiye edilen rehberin yetkin iç denetçiler tarafından muhakemelerini kullanarak uygulanması beklenmektedir.